14 stycznia, 2025
Okna
Wybierając okna w Europie, najczęściej sięgać będziemy po okna do klimatu umiarkowanego. Co to znaczy w praktyce? O jakich oknach konkretnie mowa? I kiedy zdecydujemy się jednak na coś innego? Zapraszamy do lektury kompleksowego poradnika, w którym ustalimy, czego nam potrzeba i jak te potrzeby zaspokoić bez przepłacania.
Istnieją różne teorie na temat tego, skąd wzięła się nazwa kontynentu. Najpopularniejsza z nich wspomina o fenickiej księżniczce o tym imieniu, którą Zeus, z racji na jej piękno, porwał i zabrał ze sobą na Kretę. Naukowcy zwykle jednak skłaniają się ku wersji związanej z etymologią nazwy, czyli jej lingwistycznymi korzeniami. Wtedy Europa byłaby „szeroka”, w domyśle: wielka.
Wielka i piękna – trudno się z tym nie zgodzić, jeśli porównamy nordyckie fiordy, polskie puszcze, francuskie wzgórza pokryte winoroślami i greckie archipelagi, by wspomnieć tylko o kilku z niezliczonych uroków kontynentu. W ujęciu praktycznym od przytłaczającego piękna Europy ważniejsze jest to, że kontynent jest równie duży, co zróżnicowany.
Zdecydowana większość kontynentu obejmowana jest przez klimat umiarkowany.
Ma on dwa oblicza:Klimat morski obejmuje zachodnią część Europy, głównie Francję i Wielką Brytanię, Irlandię, Beneluks i zachodnie Niemcy. Podtyp kontynentalny to Polska, Białoruś, Ukraina, praktycznie cała Europa Centralna z większością Niemiec, a także Węgry.
Po co nam takie teoretyczne rozważania? Musimy poznać istotne różnice klimatyczne między tymi obszarami, żeby móc odpowiednio dostosować okna.
Morski podtyp klimatu charakteryzuje się:
Z kolei podtyp kontynentalny to:
Mówiąc krótko, w klimacie morskim czasami jest trochę chłodniej, a czasami trochę cieplej. Za to w klimacie kontynentalnym rzadko kiedy ma się wątpliwości, jaka jest pora roku, chociaż kierunek wiatrów i to, jakie powietrze w danej chwili przynoszą, często decyduje o pogodzie w danym dniu.
Ogromne znaczenie dla Europy ma ponadto klimat śródziemnomorski, obejmujący kraje basenu Morza Śródziemnego. Cechują go:
W tych regionach bywa chłodno, ale na pewno nie bardzo zimno. Prawdziwe mrozy znają mieszkańcy Skandynawii oraz regionów alpejskich, gdzie są:
W regionach alpejskich warunki są bardzo zbliżone, ale jeszcze bardziej drastyczne, czyli jest zimniej, więcej śniegu, a na słońce można liczyć jeszcze rzadziej.
Dobre rozróżnienie stref klimatycznych w Europie jest kluczowe dla wyboru okna wysokiej jakości. Musi być ono dopasowane do realnych wymagań w danym terenie. Dla wygody możemy powiedzieć, że będziemy mieli okna do klimatu umiarkowanego, do klimatu śródziemnomorskiego i do zimnego – skandynawskiego i alpejskiego.
Mając na uwadze, że klimat umiarkowany dzieli się na dwie podkategorie, dochodzimy do pełnej listy potrzebnych na kontynencie okien. Są to:
Czy jest to długa, wyczerpująca lista? Nie, ponieważ trzeba pamiętać, że strefy klimatyczne są w dużej mierze umowne i granice między nimi się mocno zlewają. Tym niemniej jest to lista bardzo użyteczna jako kompas dla naszych poszukiwań.
Zaznaczmy, że chociaż nie wszystkie okna będą zawsze dobrym wyborem, klimat wcale nie jest aż tak poważnym ograniczeniem, jak mogłoby się wydawać. Podziękować za to możemy współczesnej technologii, która zapewnia wytrzymałość delikatnym materiałom oraz ciepło tym, które teoretycznie łatwo tracą energię. Nierzadko nawet ten sam produkt będzie dostępny w kilku wersjach dopasowanych do różnych warunków. Przejdźmy zatem do konkretów.
Północ kontynentu i obszary górzyste to miejsca piękne, chociaż bardzo wymagające dla wszelkiego osadnictwa. W kwestii okien kluczowe są dwa aspekty:
Zacinający deszcz i śnieg, silne wiatry, duże różnice temperatur – to wszystko jest potencjalnie bardzo szkodliwe dla okien, więc nasze rozwiązania muszą być na to gotowe. Przez większą część roku będzie też zimno, więc jeśli nie chcemy zamarznąć, izolacja termiczna okien będzie priorytetem. Okna trzyszybowe są tu minimum przyzwoitości.
Okna do klimatu kontynentalnego będą się niewiele różnić od swoich pobratymców z północy ze względu na konieczność stawienia czoła zimom kontynentalnym. Rzadko są one aż tak drastyczne, jak te w Skandynawii, ale dwucyfrowy mróz nie jest niczym nadzwyczajnym.
Profile okienne o niskiej przenikalności, zespolenia trzyszybowe, najlepiej z ciepłymi ramkami, rozbudowane systemy uszczelek – to wszystko bardzo nam się przyda w przypadku okien kontynentalnych.
W wariancie morskim klimatu umiarkowanego okna mogą odetchnąć. Wciąż polecane są okna trzyszybowe, ale ich wersje dwuszybowe powinny zazwyczaj wystarczyć. Parametry techniczne okien nie muszą być tutaj na najwyższym poziomie, przynajmniej jeśli chodzi o termikę, ponieważ cały czas wypada, aby okna skutecznie blokowały podmuchy wiatru i uderzenia deszczu, co nie zawsze jest takie oczywiste.
W klimacie morskim warto też bardziej zastanowić się nad tym, ile energii słońca okna będą w stanie powstrzymać przed dotarciem do domu niż nad tym, ile jej zatrzymają w środku. Wykorzystanie odpowiedniego szklenia w połączeniu z zaawansowanymi osłonami okiennymi sprawi, że rachunki za klimatyzację znacznie spadną, a komfort termiczny we wnętrzu się poprawi.
Wielu mieszkańców Toskanii czy Katalonii najchętniej w ogóle nie zamykałoby nigdy okien, więc same okiennice chroniące ich przed deszczem w zupełności by wystarczyły. Jakieś okna powinny w bryle domu się mimo wszystko pojawić, więc warto pomyśleć o oferowanej przez nie ochronie przed słońcem, jak również o ich estetyce. Design, ważny w każdym klimacie, tutaj może najłatwiej rozwinąć skrzydła.
Wiemy już mniej więcej, jakie powinny być nasze okna, jeśli chodzi o ich parametry techniczne ogółem. Do szczegółów przejdziemy za chwilę. Na razie skupmy się na materiałach, bo to bardzo ciekawy temat. U dealerów znajdziemy:
Które z nich są najlepsze? To zależy…
Najpopularniejsze obecnie okna PCV to znakomity wybór. Parametry techniczne okien tego typu są wręcz fenomenalne, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę stosunek ich możliwości do ceny.
Popularne systemy plastikowe pozwalają na produkcję niezrównanie ciepłych okien. Kiedy priorytetem jest niski współczynnik przenikania ciepła, to one są pierwszym, ale bynajmniej nie jedynym wyborem.
PVC to także materiał wytrzymały, który będzie służył przez wiele lat niemal bez żadnej specyficznej konserwacji. Braki związane ze słabą odpornością mechaniczną i sztywnością eliminują wzmocnienia stalowe.
Plastik potrafi być również bardzo estetyczny dzięki okleinom, możliwości malowania na różne kolory i specjalnym powierzchniom dostępnym w niektórych systemach.
Okna drewniane to temat wciąż kontrowersyjny. Pokutuje mit o delikatności tego materiału, który niestety nie jest tak do końca mitem. Współczesne sposoby przygotowania drewna, m.in. sklejanie go z kilku warstw i pokrywanie efektywnymi lakierami, bardzo skutecznie eliminuje jego słabe strony. Wciąż jednak drewno wymaga intensywnej konserwacji i nie jest odporne ani na działanie czynników mechanicznych, ani na pogodę.
Dlaczego zatem drewno zyskuje tak bardzo na popularności? Ma mocne argumenty:
Za najważniejszą uchodzi ekologia. Drewno jest naturalnym, w pełni odnawialnym materiałem, który w dodatku pozyskiwany jest w sposób odpowiedzialny środowiskowo i społecznie. Tego samego nie powiemy o żadnym innym surowcu, nawet jeśli coraz większy odsetek PVC w oknach pochodzi z recyklingu.
Drewno jest naturalnym izolatorem. Komory w oknach PVC zostały zainspirowane naturalną budową drewna, chociaż to tylko namiastka milionów naturalnych, otoczonych ścianami komórek obecnych w drewnie. Profile PVC mają ich zwykle nie więcej niż 6-7.
Drewnu nie da się też odmówić pięknego wyglądu oraz ciepła, które wprowadza do domu. Przyjemność obcowania z drewnem jest unikalna tak bardzo, że w przypadku PVC i aluminium popularne są okleiny drewnopodobne imitujące okna drewniane.
Aluminium to materiał zyskujący coraz większy impet rynkowy głównie dzięki swojej stylistyce. Świetnie pasuje do nowoczesnego budownictwa o minimalnym, postindustrialnym charakterze. Coraz lepiej wypada też pod względem termiki, a okna z ukrytym skrzydłem są wręcz rozchwytywane.
Chociaż najcieplejsze okna PVC cały czas wygrywają z oknami aluminiowymi, dystans nie jest duży, a do tego u wielu producentów to właśnie rozwiązania alu wysuwają się na czoło energooszczędnej stawki.
Nie bez znaczenia jest możliwość łatwego, estetycznego połączenia okien aluminiowych z osłonami okiennymi, bramami garażowymi, drzwiami zewnętrznymi, a nawet pergolami.
Współczesne okna ze stali pod względem parametrów użytkowych są bardzo podobne do okien aluminiowych. Najczęściej jednak będą wybierane nie ze względu na ich parametry, ale wygląd.
Stal to tradycyjny materiał do produkcji okien. Od początku ery przemysłowej i upowszechnienia się stali, nastała moda na wielkie przeszklenia, którym ówczesne drewno nie mogło sprostać. Stal miała wystarczającą wytrzymałość. W efekcie tego zabytkowe budynki nierzadko wymagają wykorzystania w nich materiałów z epoki, przez co właściciele nieruchomości skazani są na stal.
W miejscach, gdzie konserwatorzy zabytków są mniej wymagający, możliwe jest wybranie aluminium imitującego stal. Przykładami takich rozwiązań są MB-Ferroline i Decalu 110 Steel.
Charakterystyczne, smukłe profile stalowe mają obecnie coraz więcej zwolenników, chociaż muszą oni pamiętać, że niezależnie od jakości zabezpieczenia, stal okienna nigdy nie będzie idealnie odporna na korozję. W efekcie tego odradza się wykorzystanie okien typu Unico czy Presto w warunkach klimatu oceanicznego i nad samym morzem, niezależnie od temperatury.
Tak, to nie jest błąd. Ani najlepsze okna energooszczędne, ani okna o fatalnej energooszczędności nigdy nie będą idealnie przejrzyste. Wcale nie chodzi też o jakieś drobnostki wynikające z odbijania się światła na powierzchni zabrudzonych szyb. Szkło, a w zasadzie szyby zespolone, potrafią zablokować znaczną część promieniowania pochodzącego ze słońca. W zależności od warunków w danym miejscu, bywa to zbawienne lub wyjątkowo problematyczne.
Dom pełen światła jest zawsze mile widziany. Podobnie jest z biurami i w budynkach użyteczności publicznej. Czasami jednak można chcieć mniej światła, na przykład w sypialni, żeby się lepiej spało.
O tym, ile światła widzialnego przenika przez szyby, mówi współczynnik Lt wyrażony w procentach. Jest to kluczowe dla spragnionej słońca północy kontynentu i wszędzie tam, gdzie duża część roku jest pochmurna.
Ten wskaźnik zazwyczaj spada wraz z grubością pakietu szklenia oraz dodatkowymi technologiami wpływającymi na energooszczędność. Można go też polepszać na różne sposoby. Dla klienta końcowego ważne jest to, żeby jego poziom był akceptowalny. Wybór bardzo ciepłych okien bez zwrócenia uwagi na parametr Lt może skończyć się niemiłą niespodzianką.
Już mówiliśmy o przenikalności cieplnej, ale w innym ujęciu. Współczynnik U mówi nam, jak szybko ciepło przedostaje się przez ścianę, drzwi czy okno. Uw to właśnie współczynnik dla okna. Teraz musimy pochylić się nad współczynnikiem g odnoszącym się do światła słonecznego.
Podobnie jak Lt, g wyrażony jest w procentach. Jest to procent ciepła ze słońca, jaki potrafi przedostać się przez szyby.
W klimacie śródziemnomorskim będziemy celować w niskie g, żeby okna chroniły nas przed falami gorąca spadającymi na nasze głowy przez większość roku. Z kolei w klimatach kontynentalnych i chłodniejszych interesować nas będzie raczej wyższe g, pozwalające na zastąpienie kaloryfera słońcem przynajmniej w niewielkim stopniu.
Wyboru odpowiedniego g musimy dokonać z głową, ponieważ dogrzanie domu słońcem w zimie może nie być dobrym pomysłem, jeśli przeszklona fasada będzie powodowała, że w lecie klimatyzacja będzie musiała pracować non stop, aby w domu dało się żyć.
Współcześni producenci okien są w stanie zaoferować nam bardzo wiele rozwiązań dodatkowych w samym oknie oraz w pakiecie z nim. Wśród nich są dodatki czysto estetyczne, takie jak głowiczki drewniane lub szprosy, dzięki którym okna uzyskują niepowtarzalny charakter. Inne skupiają się na funkcjonalności i sprawiają, że stolarka okienna jest lepiej dopasowana do naszych wymagań.
Zwłaszcza w starszych budynkach, które zostały ocieplone i w których wymieniona została stolarka otworowa, zdarza się, że nagle we wnętrzach robi się wilgotno. Jest to wynik zbyt dobrej szczelności i termoizolacyjności budynków, które nie zostały zaprojektowane z myślą o tak szczelnych oknach i drzwiach. Takie zjawisko zazwyczaj występuje w Europie Centralnej, w klimacie kontynentalnym, gdzie projekty domów czasami są zbyt optymistyczne i wymagają potem dodatkowego, nieplanowanego ocieplenia.
Żeby budynek nie stał się wylęgarnia grzybów i chorób, musimy działać. Sięgnąć możemy po dwa rozwiązania:
Mikrowentylacja to funkcjonalność okuć okiennych pozwalająca na rozszczelnienie okna bez jego otwierania. Powstają małe szpary, często wręcz niewidoczne, przez które zachodzi wymiana wilgotnego, starego powietrza na nowe i rześkie z zewnątrz.
Nawiewniki to z kolei dodatki montowane na ramie okna lub bezpośrednio w jego szybie. Te odpowiednio zabezpieczone otwory mogą wpuścić świeże powietrze po tym, jak je ręcznie otworzymy lub mogą samodzielnie reagować chociażby na różnicę wilgotności pomiędzy ośrodkami.
Stosowanie osłon okiennych takich jak:
to bardzo skuteczny sposób na pozbycie się nadmiaru słońca i ciepła. Każda z tych propozycji robi to na własny sposób i z trochę innym efektem, ale zwłaszcza w klimacie śródziemnomorskim i oceanicznym przynajmniej jedna z tych opcji jest nieodzowna. W warunkach klimatu umiarkowanego kontynentalnego też się przydają w czasie gorącego lata, a do tego część z nich może pełnić rolę skutecznej ochrony przed czynnikami szkodliwymi.
Jeśli osłona okienna jest w stanie wytworzyć skuteczny pancerz zewnętrzny, w czym przodują rolety zewnętrzne i po części okiennice, okno nie ucierpi od uderzenia gałęzi niesionej przez wiatr, nie zaszkodzi mu promieniowanie UV, a zacinający deszcz też będzie mniejszym problemem.
Zwłaszcza w dobie rozwiązań inteligentnego domu stosowanie osłon okiennych potrafi drastycznie poprawić komfort wnętrz.
Bardzo ciekawym dodatkiem do okien są nakładki aluminiowe, które znajdziemy głównie na oknach drewnianych, ale też na oknach wykonanych z PVC. Zmieniają wyraźnie estetykę okien i pomagają im wpasować się w nowoczesny ład architektoniczny charakterystyczny dla wielkich miast, gdzie panuje minimalizm i prostota.
Nie jest to jednak tylko element estetyczny. Nakładki aluminiowe, zwłaszcza na oknach wykonanych z drewna, bardzo często znajdziemy w Skandynawii, gdzie chronią okna przed niszczycielską pogodą. Popularne są również w Szkocji. Można polecić je praktycznie zawsze, kiedy ktoś wybiera okna drewniane, a i w przypadku okien plastikowych na pewno nie zaszkodzą.
Sposoby otwierania okien często zależą od przepisów prawa funkcjonujących w danym miejscu, a najczęściej determinowane są przez zwyczaj. Niezależnie od wszystkiego warto jest zastanowić się, czy chociażby okna otwierane na zewnątrz nie będą dla nas ciekawym rozwiązaniem? Sugerowane są zwłaszcza dla klimatu morskiego i obszarów, na których wieje zimny wiatr. Dlaczego? Ponieważ ten schemat otwierania sprawia, że podmuchy wiatru dociskają okna i poprawiają ich szczelność zamiast stwarzać ryzyko wywiewania ciepła z domu.
Z kolei systemy przesuwne to świetne rozwiązanie pod względem użytkowym, ale musimy wziąć poprawkę na panujący w naszym otoczeniu klimat. Nie bez powodu są one kojarzone z ciepłym, przyjemnym otoczeniem.
Przesuwne okna i drzwi zazwyczaj posiadają gorszą oporność na nacisk wiatru oraz zacinający deszcz w stosunku do tradycyjnych produktów rozwiernych. Ich wartość U także bywa niższa, a wielkie przeszklenia to coś, co z pewnością musimy przemyśleć w kontekście ilości ciepła, jaka będzie wpadała do wnętrza. Lepsze parametry posiadają droższe systemy HST. Z drugiej strony, najtańsze rozwiązania PSK potrafią zaskoczyć, chociaż ich funkcjonalność jest znacznie gorsza.
Jeszcze inna opcja, która czasami pojawia się bez dodatkowego zaproszenia ze względu na wymogi prawne, to szkło bezpieczne.
Bezpieczeństwo można rozumieć tu na różne sposoby. Już standardowe zespolenia szybowe są cąłkiem bezpieczne, bo z ciepłą ramką i przy profesjonalnym montażu zapewnią ciepło oraz ograniczą zjawiska takie, jak pojawianie się wilgoci na szkle.
Zazwyczaj bezpieczeństwo kojarzy się ze szkłem hartowanym. Jest to szkło rozgrzewane i schładzane w taki sposób, że jego wytrzymałość mechaniczna znacznie rośnie. Co równie ważne, a niejednokrotnie ważniejsze, w przypadku zbicia się takiej szyby nie rozpada się ona na ostro zakończone odłamki, ale na zaokrąglone, znacznie mniej niebezpieczne fragmenty.
Profesjonaliści, kiedy mówią o szkle bezpiecznym, mają na myśli głównie szkło laminowane. Tworzone jest z co najmniej dwóch złożonych razem szyb, pomiędzy którymi znajduje się ułożona warstwami folia. Zadaniem folii, w jednej lub większej liczbie warstw, jest sklejanie szyb razem w taki sposób, że jeśli dojdzie do ich zbicia, powstanie pajęczynka, ale szyba nie rozpadnie się i nie stanie się zagrożeniem. Taka folia nie jest oczywiście niezniszczalna, ale odpowiednio duża liczba warstw sprawia, że przebicie się przez takie zespolenie jest niemal niemożliwe bez nadzwyczajnych środków.
Szkło bezpieczne, niezależnie od rodzaju, będzie tym bardziej popularne, im częściej będziemy mieli kontakt z dużym przeszkleniem, przez co jest to rozwiązanie głównie dla klimatu morskiego i śródziemnomorskiego. Prawda o nim jest taka, że stosowane byłoby niemal wszędzie, gdyby nie było droższe od zwykłego szkła.
Wiemy już bardzo dokładnie, czego szukać i jak to uzupełnić, żeby uzyskać możliwie jak najlepsze okna. Pozostają jeszcze dwa bardzo ważne pytania:
Trafna odpowiedź na nie sprawi, że najlepsze okna w klimacie europejskim będziemy mieli na wyciągnięcie ręki.
Dostawców stolarki otworowej możemy podzielić na podmioty duże i małe. Firmy duże potrafią zatrudniać kilkanaście tysięcy osób w kilku fabrykach, a ich obroty sięgają miliardów euro. Firmy małe to nierzadko firmy garażowe, zatrudniające kilka lub co najwyżej kilkanaście osób.
Lepiej zaufać firmie rodzinnej czy wielkiej korporacji?
Nawet jeśli serce podpowiada inaczej, zdecydowanie lepszym wyborem jest duża firma, która wyprodukuje okna wysokiej jakości niemal własnym sumptem. Taki producent sam wykonuje szyby-zespolenia, sam zapewnia transport, sam składa wszystkie elementy i jedynie posiłkuje się dostawcami. Posiada też najnowocześniejszą technologię, w tym zrobotyzowane linie produkcyjne gwarantujące zbliżoną do perfekcji powtarzalność.
Mniejsze firmy mogą wkładać serce w swoje produkty, ale zwyczajnie nie posiadają odpowiednich mocy przerobowych, maszyn i technologii, by móc konkurować.
W pierwszej kolejności zawsze powinniśmy sprawdzać certyfikaty posiadane przez oferowane nam okna. Jest to szczególnie ważne w kwestii podstawowych parametrów technicznych okien oraz ich właściwości antywłamaniowych. Okna antywłamaniowe nie posiadające certyfikatu RC są oknami antywłamaniowymi co najwyżej z nazwy.
Oprócz certyfikatów szczegółowych istnieją również charakterystyczne dla różnych rynków certyfikaty nastawione bardziej na jakość. Przykładem takiego certyfikatu jest znak KOMO, który mówi klientom w Belgii, że wybierane przez nich rozwiązania są naprawde wysokiej jakości.
Wiemy już, jak wybrać najlepsze okna w klimacie europejskim. Klimat chłodny lubi okna plastikowe wyposażone w pakiety trzyszybowe. Im cieplej, tym mniej szyb nam potrzeba i tym częściej stawiać będziemy na lekkie profile drewniane oraz aluminiowe. Nad morzem będziemy uciekać od stali, drewno w najtrudniejszych warunkach zabezpieczymy nakładkami aluminiowymi. Z nadmiarem słońca będziemy radzili sobie osłonami okiennymi, które są też w stanie poradzić sobie z niebezpiecznymi zjawiskami pogodowymi, jeśli tylko wybierzemy właściwe rozwiązania.
Mając to wszystko na uwadze, pamiętajmy, że współczesne technologie pozwalają nam na sięganie niemal po cokolwiek, co się nam podoba. Wyjątkiem będzie tylko głębokość zabudowy systemu, ponieważ nie ma szans na stworzenie bardzo ciepłego i zarazem lekkiego okna o niewielkiej grubości.
Tym niemniej, z PVC możemy zrobić niemal wszystko, a jeśli udekorujemy je okleinami przypominającymi drewno lub aluminium, trudno będzie je odróżnić od oryginału. Podobne dekory można nałożyć na aluminium. Drewno też można wykańczać na masę sposobów. Najpopularniejsze są podkreślające jego naturalne piękno bejce i lakiery. Rzadziej pojawiają się lakiery całkiem kryjące, ale w nowoczesnych aranżacjach też potrafią sprawdzić się świetnie.
Dlatego, kiedy zastanawiamy się, jak wybrać najlepsze okna w klimacie europejskim, upewnijmy się, że rozwiązania, które przypadają nam do gustu, spełniają też wymagania stawiane przez warunki pogodowe.
Udostępnij
Infolinia: +48 32 459 15 00 Opłata za połączenie zgodna z cennikiem operatora.
E-mail: zapytanie@ekookna.pl nowyklient@ekookna.pl Kontakt wyłącznie dla klientów biznesowych.
Eko-Okna S.A.
Kornice, ul. Spacerowa 4
47-480 Pietrowice Wielkie
NIP: 6391813241
KRS: 0000586067
Olszyny 9
44-373 Wodzisław Śląski
Naftowa 23
47-225 Kędzierzyn-Koźle
